Is vervelend doen pesten?

Is vervelend doen pestgedrag? We kunnen m.i. in ieder geval zeggen, dat pesten als erg vervelend wordt ervaren. Geen mens zal zeggen: “Ik ben vandaag gepest en dat was best prettig.” Maar is dan elk vervelend gedrag pesten?

Bij pesten zijn drie elementen heel belangrijk: de pester heeft de intentie om de ander te kwetsen en het is stelselmatig. Verder is er machtsongelijkheid.

Als een kind zo nu en dan vervelend doet naar een ander kind hoeft dat dus nog geen pesten te zijn. Zeker als het kind, dat vervelend doet, niet alleen naar jouw kind vervelend doet, maar ook naar vele anderen. Uiteraard moet een kind met vervelend gedrag wel gewoon daarop aangesproken worden. Als het vervelend gedrag door blijft gaan is het zinvol om uit te zoeken, waarvoor het dat gedrag vertoont. Vervelend gedrag heeft bijna altijd te maken met niet lekker in het velletje zitten. Als het kind zich prettiger gaat voelen, stopt vaak het vervelend gedrag.

Ook is “vervelend gedrag” geen eenduidig begrip. Als een kind in een voetbalwedstrijd tegen een ander zegt: “O, sukkel, kon je die bal niet tegenhouden” dan hoeft dit geen pesten te zijn. Veel kinderen zullen het een vervelende opmerking vinden. Anderen halen hun schouders op. Kinderen met een pestverleden kunnen de opmerking als pesten ervaren, terwijl als het geen frequent terugkerend fenomeen is dit geen pesten is. Zeker als een scheldend kind dit ook tegen andere kinderen roept in de heetst van de strijd. Uiteraard dient dat scheldend kind hierop wel aangesproken te worden, door het uitgescholden kind zelf en / of door de ouders en coach.

Hetzelfde geldt voor vervelend gedrag via whatsapp. Is het pesten of “alleen” heel vervelend gedrag. Dat onderscheidt maken blijft belangrijk.

Waarvoor is het onderscheid tussen vervelend gedrag en pesten (dat uiteraard ook vervelend is) belangrijk? Dat gaat vooral om de gevoelswaarde bij alle betrokkenen.

Een kind, dat vervelend gedrag ervaart, maar dit niet als pesten ervaart, maar een gedragsvorm van de ander heeft niet het idee, dat het aan hem of haar ligt. Het kind voelt zich geen pestslachtoffer, maar heeft last van het gedrag van de ander. Kinderen die zich door het vervelend gedrag (al of niet terecht) gepest voelen, komen in een slachtoffermodus en voelen zich weerloos.

Ook de manier van reageren van ouders van de kinderen, die het vervelend gedrag overkomt, is vaak anders, dan van ouders het vervelend gedrag van dat andere kind ook als pesten ervaren. Als ouders het vervelend gedrag als pesten ervaren opent zich een rampenscenario van hoe hun kind pestslachtoffer is en verder zal blijven in de toekomst. Om dit te voorkomen zal men allerlei acties van school en andere ouders verwachten om het vermeende pestgedrag te doen stoppen. Hier komt vaak heel veel emoties bij kijken. Logisch ook, want als ouder wil je je kind tegen pesten beschermen. Het grote gevaar hiervan is, dat een kind met vervelend gedrag benoemd gaat worden als pester. Als het kind dit weet en zichzelf echt geen pester vindt, voelt het zich vals beschuldigd. Wraakgevoelens kunnen dan ontstaan, waardoor wel pestgedrag gaat ontstaan.

Ouders die in vervelend gedrag geen pesten zien blijven vaak meer uit de emoties. Zij kunnen daar zinvoller met hun kind over praten.

Voor scholen is het dus belangrijk bij grensoverschrijdend gedrag na te gaan of er sprake is van een conflict, vervelend gedrag of van pesten. Alles is dus niet pesten. Het gevaar hiervan is, dat alles als vervelend gedrag of een conflict wordt gezien als het toch echt pestgedrag betreft. De begripsomschrijving van pesten blijft dus heel belangrijk.

Kortom: pesten is altijd vervelend gedrag, maar vervelend gedrag hoeft geen pesten te zijn.