Gouden Weken

Aan het begin van een nieuw cursusjaar zijn het de Gouden Weken voor het bevorderen van een positief groepsproces en tegen pesten in uw klas. Als deze fases van het groepsproces goed doorlopen zijn, heb je vaak een klas, waarvan de leerlingen naar elkaar omzien en rekening houden met zichzelf en de ander. De fases zijn:

1. Forming: dit is de verkenningsfase, het snuffelen aan elkaar.
2. Storming: wie worden de leiders, wie gaan volgen? Wie leiden en volgen niet. Wie staan buiten de groep. De hiërarchie wordt vastgesteld.
3. Norming: de regels worden vastgesteld door de leiders.
4. Performing: de groep heeft zich min of meer gevormd en is klaar om te werken.
5. Adjourning: de fase, dat de leden van de groep afstand van elkaar neemt. In deze fase zitten we nog niet -:)

Wie deze fases bedacht heeft, is mij onbekend.

Wellicht heeft u op school (les)materiaal voor sociaal emotionele ontwikkeling om het groepsproces in goede banen te leiden, d.w.z  dat de leerlingen rekening houden met elkaar en willen en durven leren.  Wat je in de verschillende fases kunt doen aan activiteiten, staat hieronder.

Forming

Leer elkaar beter kennen. Daar gaat het in deze fase om. Dus spelletjes, gesprekken voeren, die ervoor zorgen, dat je elkaar (nog) beter leert kennen, zijn geschikt. Spelletjes van vertrouwen zijn in deze fase ook goed. Als u een SEO-methode heeft kunt u ongetwijfeld spelletjes vinden. U kunt ook hier kijken.

Storming

Ieder heeft zijn plek in de groep. In deze fase kun je met de kinderen bekijken wat zijn of haar waarde voor de groep is. Wat kun je voor de groep betekenen? Welke talenten en karaktereigenschappen heb je die nuttig zijn voor de groep? Zorg als leerkracht / docent, dat je minimaal één talent van elk kind weet te benoemen. Het zou jammer zijn als er een kind overblijft, van wie niemand weet, wat hij of zij aan de groep kan toevoegen. Bespreek ook met de kinderen in welke situatie een talent met karaktereigenschap wordt ingezet. Als oefening om karaktereigenschappen te ontdekken kan met de leerlingen nagegaan worden welke inzet van karaktereigenschappen de vogel in dit  filmpje toepast. De vogel zet o.a. in: moed en oplettendheid.

Een filosofisch gesprek zou kunnen gaan over wat is eigenlijk “waarde voor een groep” Kun je ook “geen waarde hebben voor een groep?”

Norming

De regels worden door de leiders gemaakt. Het moment om de geschreven en ongeschreven regels nog eens door te nemen. In deze fase kunnen enkele motto’s, die voor uw klas belangrijk zijn, (extra) onder de aandacht gebracht worden. Bijvoorbeeld:

• “In deze klas helpen we elkaar.”
•  “Van fouten maken leer je ook.”
• “Als we het met elkaar oneens zijn, leren we heel veel.”

Een filosofische gesprek (ook al met kleuters) over de nut van regels kan heel verrassend zijn. In midden- en bovenbouwgroepen kan een dialoog over of regels overtreden mogen worden, best interessant zijn.

Gesprekken over wie de belangrijkste persoon is, kan ook mooie denk- en praatstof opleveren. Bijvoorbeeld over wie is belangrijker de juf/meester of de leerling? De lakei of de koning? De bankdirecteur of de beveiligingsmedewerker? Vaak komen kinderen er op uit, dat je elkaar allemaal nodig hebt. Iedereen is belangrijk in onze klas.

In deze fase kan ook het voorkomen van (cyber)pesten en hoe met pestgedrag wordt omgegaan besproken worden. Zie voor tips de digitale bibliotheek van Posicom.

Het is uiteraard zinvol, om de regels al op de eerste schooldag te bespreken. In deze normingfase verdiep je het gesprek en kun je nagaan wat eigenlijk al goed loopt en wat nog aandacht behoeft.

Performing

De groep is klaar om te leren en te werken. Uiteraard is het belangrijk om daarna het groepsproces te blijven volgen. Betrokkenheid naar elkaar, structuur in evenwicht met ruimte geven en plezier hebben met elkaar, blijven m.i. de pijlers voor een fijn jaar. Geniet ervan.